شفق قطبی یکی از زیباترین پدیده های طبیعی به شمار میرود. قطعا شما هم با شنیدن نام شفق قطبی به یاد زیبایی‌های محسورکننده‌اش می‌افتید و نورهای زیبایی که به اطراف متساطع می شود و مناظری شگفت‌انگیز و زیبایی را به تصویر می‌کشد. صحنه‌هایی که شاید با نگاه به آن گویی به جهانی دیگر سفر کرده‌اید و اصلا جای دیگری هستید و یا حتی در رویایی شیرین و رنگارنگ و رویایی سیر می کنید، اما غافل از آن که روی زمین هستید، بیدارید و در حال مشاهده یک پدیده شگفت انگیز به نام شفق قطبی هستید.
در اینفوگرافیک زیر با این شفق قطبی بیشتر آشنا می شویم.
شفق قطبی چگونه بوجود می‌آید؟
شفق زمانی که باد‌های خورشیدی به سمت سیارات روانه شدند سیلی از ذرات باردار خورشیدی به جو و مغناطکره سیارات برخورد میکند که اینجا اگر سیاره مغناطکره مناسبی داشته باشد میتواند این ذرات را دفع کرده و سطح سیاره را از برخورد این ذرات زیانبار حفظ کند.
برخورد ذرات باردار پلاسمای خورشیدی با اتم‌ها و مولکول‌های جو زمین در لایه یونسپهر جو موجب پدید آمدن شفق قطبی یا آرورا میشود.
با برخورد ذرات باد‌های خورشیدی به مولکول‌های جو، مولکول‌های جو تحریک میشوند و انرژی دریافت می‌کنند و هر عنصری نسبت به چیدمان مداری e خود پس از دریافت انرژی، الکترون لایه تراز آن برانگیخته شده به صورتی که از لایه خود با گرفتن انرژی به لایه بالاتر رفته و به دلیل آنکه در لایه بالاتر پایدار نیست انرژی که گرفته بود را به صورت فوتون آزاد کرده و به لایه پایه خود باز می‌گردد و انرژی اضافه را به صورت تابش‌های مرئی یا نامرئی آزاد میکند.
تابش‌های مرئی شفق‌ها را می‌توان از روی زمین و در عرض‌های بالای ۶۰ درجه شمالی و جنوبی به راحتی مشاهده کرد، اما تابش‌های پرتو X و فرابنفش باید از فضا دیده شوند، چون جو زمین بسیاری از تابش‌ها را جذب و فیلتر میکند که خود یک نعمت است چرا که این تابش‌ها زیانبار هستند و اگر عکس‌های تهیه شده از فضا را که فضانوردان ایستگاه فضایی میگیرند ببینید این تابش‌ها مشخص هستند.
رنگ های شفق قطبی
رنگ‌های گوناگون شفق قطبی هم مربوط به تحریک شدن مولکول‌های متفاوت موجود در جو بالایی زمین است. دو گاز اکسیژن و نیتروژن دو ماده‌ای هستندکه بیشترین فراوانی را در جو زمین دارند و رنگ‌های قرمز و سبز که در شفق‌های قطبی دیده میشوند حاصل تحریک شدن این دو گاز هستند البته وجود گاز‌های اندک دیگر در جو زمین باعث میشود تا رنگ‌های دیگر هم بعضا” دیده شوند.
چرا شفق قطبی در همه جا دیده نمی شود؟
حال سوال اینجاست که چرا همه عرض‌های جغرایایی کره زمین نمیتوانند این پدیده زیبای جوی را تماشا کنند که باید اینگونه پاسخ داد، چون زمانی که مغناطکره زمین ایجاد سد میکند در برابر ذرات باردار خورشیدی این ذرات به سمت قطب‌های مغناطیسی زمین که در ناحیه شمال و جنوب کره زمین قرار دارند راهنمایی شده و جذب قطب‌های مغناطیسی میشوند که حاصل این عمل برانگیخته شدن جو فقط در نواحی شمالی و جنوبی زمین است.
منبع : سیناپرس
